زمینه و هدف: عدالت آموزشی یکی از پرچالش ترین مباحث در آموزش است. ایجاد محیط یادگیری بدون استرس، رساندن دانشجویان به رشد و بالندگی، اجرای یکسان قوانین و مقررات آموزشی برای همه افراد و فراهم نمودن زمینه های رسیدن به مهارت و آمادگی برای بازار کار از مقوله های عدالت آموزشی می باشد. هدف از این مقاله تبیین عدالت آموزشی از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی می باشد.روش: در این مطالعه با رویکرد کیفی با 50 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در سال 1389 مصاحبه های نیمه ساختار به عمل آمد. شرکت کنندگان بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف و با حداکثر تنوع وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه های انفرادی نیمه ساختار تا رسیدن به اشباع داده ها استفاده شد. از همه شرکت کنندگان حداقل دو سوال باز شد «وقتی می گویم عدالت آموزشی چه به ذهن شما می آید؟، آیا شرایط یا موقعیتی را به یاد می آورید که احساس کردید عدالت آموزشی وجود دارد یا ندارد؟» مصاحبه ها خط به خط دست نویس و مطابق رویکرد «تحلیل محتوای» آنالیز شدند. از شرکت کنندگان، رضایت نامه شفاهی برای شرکت در مطالعه و ضبط صدا اخذ گردید.یافته ها: «برتری نداشتن دانشجویی بر دانشجوی دیگر» مضمون اصلی ظهور یافته در این مطالعه می باشد. «شیوه ارزشیابی و نحوه آموزش اساتید» از مباحثی بود که بیشترین دغدغه دانشجویان را شکل می داد. از نظر آنان، این دو، عاملی هستند که می توانند رعایت عدالت آموزشی را به زیر سوال ببرند. دانشجویان معتقد بودند هر دانشجو علی رغم جنسیت، قومیت، اعتماد به نفس، رشته، ظاهر و برخورد اجتماعی اش، جایگاه خاص خود را دارد و چنانچه این معیارها در ارزشیابی دانشجو و یا یادگیری دانشجو دخیل گردد، عدالت آموزشی به چالش کشانده می شود.نتیجه گیری: عدالت به معنی دسترسی برابر و مساوی به همه امکانات آموزشی بدون در نظر گرفتن رشته تحصیلی، قومیت، جنسیت، مذهب، فرهنگ، معدل، اخلاق و رفتار دانشجو، طرز لباس پوشیدن و نحوه آرایش، عوامل دموگرافیکی و شخصیتی می باشد به طوری که همه دانشجویان در یک محیط از امکانات موجود برخوردار شوند تا زمینه برای رشد و شکوفایی استعدادها فراهم شود و افراد انگیزه کافی برای تلاش و تکاپو در راستای رسیدن به هدف داشته باشند و بتوانند بعد از فارغ التحصیلی، کارایی و تبحر کافی در زمینه شغل آینده خود داشته باشند.

در فلسفه پزشکی به عنوان یک حوزه مطالعاتی؛ مباحثی همچون هستی شناسی، معرفت شناسی، ارزش شناسی و منطق مورد توجه قرار دارد. اگرچه ارزش شناسی با توجه به جایگاه آن در اخلاق پزشکی، به ویژه در ارتباط با چالش های اخلاقی پزشکی مدرن، توجه بیشتری را به خود معطوف کرده است؛ اما لازم است سایر مباحث فلسفه پزشکی نیز مهم و ضروری تلقی شوند. ایجاد دوره های آموزشی در دانشگاه های معتبر، انتشار مجلات، کتب و برگزاری نشست های هم اندیشی، حاکی از توجه ویژه به این حوزه نسبتا نوظهور دانش می باشد. برخی از اهداف مصرح نظام آموزشی علوم پزشکی کشور مانند تفکر انتقادی و مهارت حل مسئله نیز توجه شایسته به این مباحث را ضروری و مهم ساخته است. پرداختن به فلسفه پزشکی در برنامه آموزش پزشکی می تواند به تامل در پرسش های اساسی، ازجمله در زمینه ماهیت تفکر عقلانی، قوانین حاکم بر آن و نقش آن در نظام سلامت منجر شود و این در حالی است که در آموزش پزشکی از تلفیق حکمت و طب که ویژگی مهم پزشکان پیشین و تاثیرگذار ایران زمین بوده، فاصله گرفته شده است. اینکه دانش آموخته نظام آموزش پزشکی و ارائه کننده خدمات سلامت، انسان را موجودی فراتر از جسم و برخوردار از کرامتی ویژه دانسته و اعمال و رفتار حرفه ای خود را بر چنین رویکردی مبتنی کند؛ نیازمند آموختن مبانی انسان شناسی سلامت، ماهیت سلامت، بیماری و مانند آن است. به نظر می رسد شاید با ارائه مطالب گفته شده در قالب واحد درسی «آشنایی با فلسفه پزشکی» به دانشجویان علوم پزشکی، بتوان امید داشت در نگرش ارائه کنندگان خدمات سلامت تغییری ایجاد گردد.

زمینه و هدف: یادگیری و بهبود آن محور فعالیت تمام نهادهای آموزشی است. یکی از مهم ترین عوامل بسیار موثر بر یادگیری دانشجویان، سبک های یادگیری آنهاست. آگاهی از نوع سبک یادگیری مورد استفاده دانشجویان از یک طرف به اساتید کمک می کند تا به دانشجویان در استفاده بهینه از انواع سبک های یادگیری مختلف کمک کنند و از طرف دیگر اساتید می توانند روش آموزش خود را متناسب با سبک یادگیری دانشجویان خویش تغییر داده تا به بالاترین بازده آموزشی دست یابند. این پژوهش با هدف شناسایی سبک های یادگیری دانشجویان پزشکی در سال 1386 انجام شد.روش کار: در این مطالعه توصیفی پرسشنامه ای حاوی سوالات دموگرافیک و سیاهه سبک های یادگیری کلب (kolbـLSI) در بین کل دانشجویان پزشکی که در نیم سال اول سال تحصیلی 87-86 در دانشگاه علوم پزشکی بیرجند مشغول به تحصیل بودند، توزیع گردید. این ابزار سبک های یادگیری را در چهار گروه همگرا، انطباق یابنده، جذب کننده و واگرا، تقسیم بندی می نماید.یافته ها: از 267 پرسشنامه توزیع شده، در نهایت 175 دانشجو، با تکمیل پرسشنامه در این مطالعه شرکت کردند. 68 درصد دانشجویان مورد مطالعه دختر و بقیه پسر و میانگین (انحراف معیار±) سن دانشجویان مورد مطالعه (±2.5) 22 سال نمره معدل آنها (±1.5) 16.5 بود. درصد انواع سبک های یادگیری دانشجویان به ترتیب، همگرا 52 درصد، جذب کننده 28.6 درصد، واگرا 9.7 درصد و انطباق یابنده 9.7 درصد بود. بین نوع سبک یادگیری و متغیرهای سن، جنس، مقطع تحصیلی و معدل دانشجویان ارتباط معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به این که افراد دارای سبک یادگیری همگرا بیشترین توانایی را در کاربرد علمی اندیشه ها و نظریه ها دارند و بیشتر در حل مساله توانمند هستند، لذا شایسته است که مدرسان دانشگاه با تغییر روش های سنتی آموزش به سوی روش های نوین آموزش مانند روش های آموزش بر مبنای حل مساله و پزشکی مبتنی بر شواهد در یادگیری مطالب حجیم پزشکی به دانشجویان کمک بیشتری نمایند.

سابقه و هدف: دید بعد (استریوپسیس) توانایی درک عمق در فضای بینایی از طریق ادغام حسی تصاویر شبکیه در هر دو چشم است و به دنبال درک دو چشمی در مسیرهای خاص بینایی در کورتکس مغز حاصل می شود. دانشجویان پزشکی در طول دوره آموزشی خود از انواع ابزارهای تشخیص طبی استفاده می کنند و عدم وجود دید بعد طبیعی، می تواند بر عملکرد حرفه ای آن ها تاثیر بگذارد. درک عمق مناسب از نظر آینده شغلی نیز نقش مهمی برای دانشجویان ایفا می کند. لذا هدف از این مطالعه تعیین دید بعد با تست تیتموس در افراد با و بدون عیوب انکساری می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 115 نفر از دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران که دارای معیارهای ورود به مطالعه بودند، به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس براساس وجود یا عدم وجود عیب انکساری از طریق رتینوسکوپی، به دو گروه با و بدون عیب انکساری تقسیم شدند. از آزمون تیتموس برای ارزیابی دید بعد استفاده شد. داده ها در نرم افزار آماری 21SPSS تحلیل شدند و توزیع دید بعد در گروه های مورد مطالعه گزارش شد. یافته ها: در مجموع 115 نفر وارد این مطالعه شدند که 55/7 درصد (64 نفر) مرد و 44/3 درصد (51 نفر) زن بودند. میانگین سنی گروه های مورد مطالعه برای مردان و زنان به ترتیب 1/88±, 25/20 و 1/79±, 24/15 سال بود (0/05>p). 40 شرکت کننده (34/8 درصد) با عیب انکساری و 75 نفر(65/2 درصد) بدون عیب انکساری بودند. میانگین دید بعد در افراد با و بدون عیب انکساری به ترتیب 29/59±, 42/90 و 12/96±, 29/24 (0/001=P) و در مردها و زنان به ترتیب 20/73±, 32/12 و 21/85±, 36/33 ثانیه بر کمان بود(0/293=P). میانگین زمان آزمون در افراد با و بدون عیب انکساری 18/43±, 57/75 و 18/49±, 56/0 (0/629=P) و در مردان و زنان به ترتیب 17/82±, 54/45 و 18/94±, 59/31 ثانیه (0/160=P) بود. استنتاج: تیتموس آزمونی موثر برای ارزیابی دید بعد افراد با عیب انکساری و بدون عیب انکساری بود. در این مطالعه تفاوت درک عمق بین زن و مرد وجود نداشت.

1مقدمه: توجه به بسترفرهنگی دانشگاه ­ها به ­عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر کوریکولوم پنهان منجر به موفقیت تحصیلی و رشد اجتماعی دانشجویان می­ گردد. آگاهی از نیازهای متنوع و متعدد فرهنگی دانشجویان در جهت تصمیم گیری و برنامه ­ریزی ­های فرهنگی در دانشگاه ضروری است. این مطالعه با هدف تعیین نیازهای فرهنگی دانشجویان دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی رشت انجام شده است. روش ­ها: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع تحلیلی است که برروی 237 دانشجوی دانشکده پرستاری و مامایی شهید بهشتی رشت در سال 1401 اجرا شد. ابزار پژوهش یک پرسشنامه محقق­ ساخته با مقیاس 5 درجه ­ای لیکرت با 47 گویه و هفت خرده مقیاس بود. داده­ ها با استفاده از روش ­های آمار توصیـفی شامل فراوانـی، میانگین و انحـراف معیـــار و آزمون ­های اسپیـرومن، شاپیرو-ویلک، من ویتنی یو، فریدمن و تصحیح بونفرونی و از طریق نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ­ها: نتایج نشان داد که 137 نفر از دانشجویان (57/8 درصد) دختر، 211 نفر(89 درصد) غیرشاغل، 152 نفر (63/7 درصد) بومی و 226 نفر(95/4 درصد) مجرد و میانگین سنی دانشجویان 3/6±21/3 بود. دانشجویان نیازهای مرتبط فرهنگی خود را به ترتیب اولویت؛ توسعه فعالیت­ های ورزشی، مهارت­ های هنری، نیاز مرتبط با آداب و سنن اجتماعی، توسعه مهارت­ های اجتماعی، امور معنوی، نیاز مرتبط با تفکر سیاسی و امور دینی و مذهبی مشخص نمودند. نتایج نشان داد که بین نیازهای فرهنگی دانشجویان و جنسیت تفاوت آماری معنی­ دار وجود ندارد. نتیجه­ گیری: با توجه به نتایج حاصله از مطالعه حاضر، دانشجویان دارای نیازهای فرهنگی متنوعی هستند. از دیدگاه دانشجویان نیاز به توسعه فعالیت­ های ورزشی و هنری در اولویت قرار داشت. لذا توصیه می ­گردد نیازهای هفت­گانه­ ی مشخص شده در این مطالعه مورد توجه مسولان دانشگاه قرار گیرد و برای پاسخ­ گویی به این نیازها برنامه ­ریزی مناسب صورت گیرد.

مقدمه و هدف: بررسی ابعاد سلامت اجتماعی دانشجویان و ارتقای آن منجر به بهبود سلامت آنها می شود. هدف مطالعه حاضر بررسی سلامت اجتماعی دانشجویان علوم پزشکی هرمزگان بود. روش ها: این مطالعه توصیفی – مقطعی روی 390 نفر(62 درصد دختر، 38 درصد پسر) از دانشجویان انجام شد. گروه هدف پژوهش به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که دارای دو بخش بود: بخش سوالات دموگرافی و نسخه ترجمه شده فارسی پرسشنامه سلامت اجتماعی KEYES که در مطالعات مختلف روایی و پایایی آن تایید شده است. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیلی آنالیز شد. یافته ها: میانگین امتیاز سلامت اجتماعی اکثر دانشجویان در وضعیت متوسط بود. در بین ابعاد سلامت اجتماعی، بعد شکوفایی اجتماعی دارای بالاترین میانگین امتیاز بود. بین متغیرهای دموگرافی سن، جنس، وضعیت سکونت (خوابگاه و غیرخوابگاهی) وضعیت تاهل، وضعیت اشتغال با سلامت اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد (001/0 >. (P. Valueبه طوری که دانشجویان با سنین بالاتر دارای سلامت اجتماعی بهتری بودند. سلامت اجتماعی خانم ها در مقایسه با آقایان وضعیت بهتری داشت و دانشجویان متاهل، شاغل دارای امتیاز سلامت اجتماعی بیشتری در مقایسه با دانشجویان مجرد، غیرشاغل بودند، همچنین وضعیت سلامت اجتماعی دانشجویانی که با خانواده زندگی می کردند در مقایسه با دانشجویان خوابگاهی بهتر بود. نتیجه گیری: تقویت ابعاد سلامت اجتماعی که دارای میانگین امتیاز پایین تری هستند(انسجام، پذیرش، مشارکت اجتماعی)، بهبود شرایط سکونت و تامین زمینه ازدواج دانشجویان منجر به بهبود سلامت آنها می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت هوش اخلاقی دانشجویان پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران انجام یافت. تعداد 359 نفر از دانشجویان پزشکی در چهار مقطع علوم پایه، فیزیوپات، استاژری و انترنی از دانشگاه های تهران، شهید بهشتی، بقیه ا... و شاهد به طور غیر تصادفی و در دسترس انتخاب شدند. تحقیق توصیفی پیمایشی بوده که به صورت مقطعی در سال های 91-92 انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه 40 عبارتی مقیاس هوش اخلاقی لنیک و کیل با دربرگیرنده چهار بعد و ده شاخصه بود. با بکارگیری از نرم افزار SPSS نسخه 16 تحلیل داده ها صورت گرفت و از آزمون های توصیفی و آزمون همبستگی استفاده گردید. یافته ها نشان داد شاخصه های هوش اخلاقی ثبات عملکرد، راستگویی و بیان حقیقت، استقامت برای حق و حقیقت، پایبندی به عهد، مسوولیت پذیری برای انتخاب های شخصی، اعتراف به اشتباهات و قصورها، قبول مسوولیت برای خدمت به انسان ها، فعالانه علاقمند بودن به دیگران، توانایی در بخشش اشتباهات خود، توانایی در بخشش اشتباهات دیگران در میان دانشجویان در حد مطلوب نبود بود.نتایج نیز نشان داد بین شاخصه های هوش اخلاقی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج آزمون همبستگی بر رابطه مثبت و معناداری میان سن، سطح تحصیلات با هوش اخلاقی دلالت داشت (P<0.05) از آنجا که هوش اخلاقی نوعی توانایی اکتسابی بوده و قابلیت ارتقا دارد، لازم است اعضای هیات علمی، اساتید آموزش پزشکی با آموزش مستمر همراه با آموزش بالینی در جهت آموزش و ارتقای سطح این مقوله گام بردارند و از رهیافت هایی نظیر تشویق رفتار مبتنی بر اخلاق بهره برد، لذا در آینده باید به حفظ سطح مطلوب آموزش هوش اخلاقی و حتی توسعه آن توجه نمود.

در پژوهش حاضر تغییرات سیستم ایمنی دو گروه از دانشجویان پسر و دختر سال پنجم و ششم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و علوم پزشکی شهید بهشتی در دو موقعیت استرس زا و عاری از استرس، مورد مقایسه قرار گرفت. دانشجویان سال ششم پزشکی با موقعیت استرس زا که همان شرکت در امتحان پیش انترنی است مواجه می شوند، اما دانشجویان سال پنجم پزشکی در امتحان مزبور شرکت نمی جویند. همچنین افرادی که مایل به همکاری نبوده و یا مبتلا به اختلالاتی بوده اند که سیستم ایمنی آنها را تغییر می دهد از جامعه پژوهش حذف شدند. گروه آزمایشی (امتحان) شامل 147 نفر و گروه گواه (بدون امتحان) نیز شامل 155 نفر بود. به شیوه تصادفی از هر گروه تعداد 40 نفر برگزیده شدند. پس از آن نمونه برداری خونی از افراد گروه آزمایشی بمدت نیم ساعت قبل از امتحان و در افراد گروه گواه، نمونه برداری در همان زمان اما در شرایط عادی و عاری از استرس بعمل آمد. متغیرهای ایمنی مورد مطالعه شامل سلول T/ کمکی  (CD4)، سلول T مهاری/ انهدامی (CD8)، نسبت (CD4/CD8) ، سلولهای کشنده طبیعی (CD16،CD56) کورتیزول، سیستم کمپلمان (CH50، C4، (C3، ایمونوگلوبولینهای IgG, IgM ، گلبولهای سفید خون. نوتروفیل، لنفوسیت و ایوزینوفیل بوده است. نتایج حاصل آشکار ساخت که میان سیستم ایمنی دو گروه آزمایشی) امتحان) و گواه (بدون امتحان)، تفاوت معنی داری در هر یک از متغیرهای  CD4، CD8، CD4/CD8، CD16، C4،IgG  و کورتیزول وجود داشته است. همچنین میانگین متغیرهای CD8، کورتیوزل و C4، IgG در گروه آزمایشی (امتحان) بطور معنی داری بالاتر از میانگین این متغیرها در گروه گواه (بدون امتحان) بوده است.

زمینه و هدف: امروزه آموزش تئوری دروس علوم تشریحی شامل آناتومی، بافت شناسی و جنین شناسی به دو شیوه ادغامی و سنتی تدریس می شود و گمان بر این است که این شیوه تدریس ادغامی برای دانشجویان پزشکی کمک به تفهیم بهتر دروس در دوره های بالینی شان می باشد. لذا با توجه به اهمیت نظر دانشجویان پزشکی بر آن شدیم تا طی یک نظر سنجی دید گاه دانشجویان را درباره فرایند ادغام دروس علوم تشریح جویا شویم.روش کار: جامعه این پژوهش، دانشجویان رشته پزشکی ورودی 87، در دانشگاه علوم پزشکی یزد که برنامه تدریس ادغام در مورد آنان اجرا شده بود انجام شد. ابزار پژوهش یک پرسشنامه محقق ساخته است. سووالات پرسش نامه به منظور سنجش میزان آگاهی دانشجویان از طرح ادغام دروس علوم تشریحی، میزان امکانات برای فرایند طرح ادغام، ترتیب ارایه دروس و چگونگی طرح ادغام، تهیه شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزارSPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که اکثریت پاسخ دهندگان میزان آشنایی خود را با فرایند طرح ادغام به میزان متوسط ارزیابی نموده اند. آزمودنی ها بیان کردند که طرح ادغام در تسهیل یادگیری دروس علوم تشریحی به طور متوسط موثر بوده است اکثریت پاسخ دهند گان میزان هماهنگی طرح ارگان سیستم با تدریس عملی را به میزان متوسط اعلام کردند. دانشجویان موافقت خود را با ادغام دروس جنین و بافت و آناتومی از آنان به میزان زیاد اعلام کرده اند. پاسخگویان اولویت تقدم و تاخر ارایه دروس را به ترتیب بافت شناسی ،جنین شناسی ،آناتومی و فیزیولوژی ذکر نموده اند.نتیجه گیری: دانشجویان، به فرایند طرح ادغام افقی دروس علوم پایه پزشکی نسبتا مناسب بود. با توجه به نتایج مطالعه حاضر تنظیم جدول زمان بندی طرح درس دیدگاه با اولویت بافت شناسی، جنین شناسی، آناتومی و فیزیولوژی مناسب تر خواهد بود.